الگوی تکرارشونده کریدور زنگزور علیه اقتصاد ایران | زنگزور ابزاری برای حذف ایران از معادلات اوراسیا
کارشناس راهبردی مسائل اقتصادی گفت: کریدور زنگزور تنها یک گذرگاه ترانزیتی نیست، بلکه ابزار تغییر ژئوپلیتیک غرب برای حذف ایران از معادلات اوراسیاست و این کریدور الگویی تکرارشونده از تهدید‌های ژئواکونومیک علیه ایران است.
حسین محمدی‌اصل، در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز با اشاره به تشکیل کرویدر زنگزور و اثرات اقتصادی و سیاسی این کریدور بر ایران اظهار کرد: فعال‌سازی فوری کریدور شمال جنوب با همکاری روسیه و هند، توسعه راه‌آهن ایران- ارمنستان- گرجستان برای حفظ دسترسی به دریای سیاه، ایجاد اتحاد سه‌جانبه برای مقابله با کریدور زنگزور با استفاده از اهرم‌های دیپلماتیک و اقتصادی، تحرکات نظامی پیشگیرانه از جمله برگزاری رزمایش‌های مشترک با روسیه در مرز‌های شمالغرب و تقویت سامانه‌های پدافندی در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی و همچنین فعال‌سازی دیپلماسی اقتصادی با پیشنهاد سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ارمنستان برای ماندگاری در مسیر ترانزیتی سیونیک از جمله‌راهکار‌های ایران در قبال تشکیل کریدور زنگزور است.
وی تأکید کرد: کریدور زنگزور تنها یک گذرگاه ترانزیتی نیست، بلکه ابزار تغییر ژئوپلیتیک غرب برای حذف ایران از معادلات اوراسیاست. سکوت روسیه، نفوذ لابی باکو و انفعال دیپلماتیک تهران، این پروژه را به توطئه‌ای تمام عیار تبدیل کرده است. اگر ایران ظرف ۲ سال آینده راهکار‌های عملیاتی را اجرا نکند، در ۱۰ سال آینده با انزوای کامل در قفقاز، ورشکستگی کریدور‌های حیاتی و تبدیل شمالغرب به پایگاه ناتو رو‌به‌رو خواهد شد.
کارشناس راهبردی مسائل اقتصادی با بیان اینکه در طول چند دهه اخیر، چندین کریدور منطقه‌ای و بین‌المللی مشابه کریدور زنگزور طراحی و اجرا شده که با دورزدن ایران، پیامد‌های منفی قابل‌توجهی بر امنیت اقتصادی کشور داشته‌اند، به چند نمونه از این موارد اشاره کرد و گفت: دورزدن ایران در انتقال انرژی قفقاز در دهه ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ میلادی رخ داد که خط لوله باکو- تفلیس- جیهان برای انتقال نفت خام دریای خزر و خط لوله باکو- تفلیس- ارزروم برای انتقال گاز، با حمایت آمریکا و اتحادیه اروپا ایجاد شدند. این پروژه‌ها عمداً مسیر ایران را حذف کردند تا وابستگی اروپا به انرژی روسیه کاهش یابد و ایران از درآمد‌های ترانزیتی محروم شود. این طرح‌ها منجر به ازدست‌رفتن سالانه حدود ۱.۲ میلیارد دلار درآمد ترانزیت انرژی برای ایران و تثبیت الگوی «انزوای انرژی ایران» در معادلات اوراسیا شد.
وی به پرژوه خط لوله گاز ترکمنستان-چین که از ۲۰۰۹ آغاز و تاکنون ادامه دارد نیز اشاره‌ای کرد و گفت: در این طرح، چین با سرمایه‌گذاری در خط لوله ترکمنستان- ازبکستان- قزاقستان- چین، گاز ترکمنستان را مستقیماً به بازار خود منتقل کرد. این طرح جایگزین پروژه پیشنهادی ایران برای اتصال گاز ترکمنستان به بازار‌های جنوبی از طریق خاک ایران شد. محرومیت از دسترسی به سالانه ۴۰ میلیارد مترمکعب گاز ترکمنستان و شکست پروژه خط لوله صلح ایران- ترکمنستان- اروپا پیامد اقتصادی این طرح برای ایران بود.
محمدی‌اصل اجرای کریدور لاجوردی و اتصال افغانستان به اروپا بدون درنظرگرفتن ایران را از دیگر کریدور‌هایی دانست که منجر به انفعال ایران شده است و بیان کرد: این کریدور که با حمایت ناتو و اتحادیه اروپا اجرایی شد تا وابستگی به مسیر ایران کاهش یابد، مسیر افغانستان- ترکمنستان- آذربایجان- گرجستان- ترکیه را ایجاد کرد تا دسترسی افغانستان به بنادر ترکیه را فراهم کند. کاهش سهم ایران در ترانزیت کالا‌های افغانستان تا ۳۰ درصد و تضعیف نقش بندر چابهار به عنوان کانون تجاری شرق ایران ازجمله پیامد‌های اقتصادی این کریدور برای ایران بود.
وی به کارشکنی روسیه و هند و تأخیر عمدی این دو کشور در کریدور شمال- جنوب نیز اشاره‌ای کرد و افزود: اگرچه ایران در این کریدور بخش‌هایی مانند بندر انزلی- رشت- آستارا را تکمیل کرد، اما روسیه و هند با تعلل در توسعه مسیر‌های جایگزین (مانند مسیر قزاقستان) و عدم تأمین مالی، پیشرفت پروژه را کند کردند و منجر به کاهش ظرفیت ترانزیتی از ۱۵ میلیون تن به ۲.۵ میلیون تن در سال برای ایران و ازدست‌رفتن فرصت سالانه ۲.۵ میلیارد دلاری درآمد ترانزیتی ایران شدند.
وی بیان کرد: پروژه خط لوله ترانس خزر نیز طرحی تهدیدکننده برای آینده ایران است. این طرح برای انتقال گاز ترکمنستان از دریای خزر به آذربایجان و اروپا طراحی شده، اما به دلیل اختلافات حقوقی و اقتصادی مسکوت مانده است. فعال‌شدن کریدور زنگزور ممکن است با کوتاه‌کردن مسیر، صرفه اقتصادی این پروژه را احیا کند.
کارشناس راهبردی مسائل اقتصادی ادامه داد: حذف ایران از زنجیره گازرسانی اوراسیا و کاهش نقش ایران به عنوان هاب انرژی منطقه، پیامد‌های اقتصادی پیش‌روی این طرح برای ایران است.
وی کریدور زنگزور را الگویی تکرارشونده از تهدید‌های ژئواکونومیک علیه ایران دانست و خاطرنشان کرد: این تجربیات نشان می‌دهد که دولتمردان ایران با الگوی تکرارشونده «دورزدن ایران» در کریدور‌ها آشنا هستند، اما ضعف در اجرای راهکار‌های عملیاتی و اتکا به شرکای غیرقابل‌اعتماد (مانند روسیه) مانع از تبدیل تهدید‌ها به فرصت شده است.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
